شاید وقتی صحبت از مکمل‌های بنزین می‌شود، بیشتر خودروها به ذهن بیایند که از پیشرانه‌های حساس و توربوشارژ استفاده می‌کنند و برای کارکرد بهتر به مکمل بنزین نیاز دارند اما موتورسیکلت‌ها نیز به اما مکمل بنزین موتور سیکلت پتروبایک نیاز دارند و استفاده از این افزودنی‌ها در موتورسیکلت می‌تواند مزیت‌های زیادی به دنبال داشته باشد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت اما در ابتدا بهتر است با برخی موضوعات مثل نسبت تراکم پیشرانه، مشکل ناک زدن و… آشنا شویم.
ضریب یا نسبت تراکم
یکی از مفاهیم مهم در پیشرانه‌های درون‌سوز بحث ضریب یا نسبت تراکم است.
می‌دانیم که اساس کار موتور درون‌سوز مخلوط کردن سوخت و هوا و سپس متراکم یا فشرده کردن آن و انفجار برای تولید نیرو است.
فشرده کردن مخلوط سوخت و هوا توسط پیستون‌ها داخل سیلندر صورت می‌گیرد و ضریب یا نسبت تراکم، نسبت بین مقدار حجم سیلندر در زمانی که پیستون در پایین‌ترین حالت خود قرار دارد با زمانی است که پیستون در بالاترین حالت خود یا همان حالت تراکم قرار می‌گیرد.
به‌عنوان‌مثال، اگر نسبت تراکم موتور 11 به یک باشد یعنی حجم سیلندر در متراکم‌ترین حالت (وقتی پیستون در بالاترین حالت خود قرار می‌گیرد) یک یازدهم حالتی است که سیلندر در بازترین حالت خود قرار دارد.
هرچه نسبت تراکم موتور بیشتر باشد، راندمان آن‌هم بیشتر خواهد بود و به همین دلیل اکثر پیشرانه‌های مدرن چه در خودرو و چه در موتورسیکلت، نسبت تراکم بالایی دارند.
بااین‌حال، پیشرانه موتورسیکلت‌ها به دلیل حجم پایین‌تر نسبت به موتور خودرو، معمولاً نسبت تراکم بالاتری دارد و این موضوع در موتورسیکلت‌های مسابقه‌ای، سنگین، قدرتمند و گران‌قیمت بیشتر دیده می‌شود.
البته در موتورسیکلت‌های قدیمی که از پیشرانه‌های با سیستم سوپاپ OHV استفاده می‌کنند نسبت تراکم پایین و حداکثر تا حدود 9.1 بر یک است اما موتورسیکلت‌های خیابانی مدرن معمولاً نسبت تراکمی بین 9.5 تا 13.5 دارند.
همچنین نسبت تراکم بسیاری از موتورسیکلت‌هایی که در کشورمان عرضه می‌شوند مثل محصولات یاماها و حتی بنلی، حدود 11.2 است.
برای مقایسه، نسبت تراکم موتور EF7 که بالاترین نسبت تراکم را در بین همه پیشرانه‌های داخلی دارد، 11 به یک است.
مشکل ناک زدن
گفتیم که اساس کار پیشرانه‌های درون‌سوز اختلاط سوخت و هوا، تراکم آنها و سپس انفجار است.
در این موتورها، هرچه نسبت تراکم بیشتر باشد، مخلوط سوخت و هوا توسط پیستون بیشتر فشرده می‌شود و سپس شمع با جرقه زدن آن را محترق می‌کند.
حال اگر در این فرایند، مخلوط سوخت و هوا به‌صورت خودبه‌خود پیش از جرقه زدن شمع محترق شود، به آن ناک زدن میگویند که می‌تواند آسیب‌های زیادی را به دنبال داشته باشد.
در موتورسیکلت‌ها در صورت ناک زدن دمای محفظه احتراق بالا می‌رود، به سوپاپ‌ها فشار وارد می‌شود، آلایندگی و مصرف سوخت بیشتر می‌شود و حتی امکان شکستن یا ذوب شدن پیستون هم وجود دارد.
اکتان بنزین یا مکمل بنزین موتور سیکلت
برای اینکه موتور با مشکل ناک زدن مواجه نشود باید از بنزین با اکتان بالا استفاده کرد.
عدد اکتان مقیاسی برای نشان دادن مقاومت بنزین در برابر گرما، فشار و احتراق خودبه‌خود است.
هر چه عدد اکتان بیشتر باشد، بنزین در مقابل پدیده ناک زدن مقاوم‌تر بوده و احتراق بهتری خواهد داشت؛ بنابراین، در پیشرانه‌های با نسبت تراکم بالا استفاده از بنزین اکتان بالا ضروری خواهد بود.
در ایران اکتان بنزین معمولی 87 است که عدد بسیار پایینی بوده و قطعاً می‌تواند به پیشرانه موتورسیکلت‌های گران‌قیمت آسیب بزند.
همچنین بنزین سوپر هم در کشورمان از یک سو همیشه و همه‌جا در دسترس نیست و از سوی دیگر حتی این نوع بنزین هم در ایران کیفیت پایینی دارد. علاوه بر مشکل ناک زدن، بنزینی که اکتان پایینی دارد احتراق خوبی هم نخواهد داشت و درنتیجه در طول فرایند احتراق، کربن تولید می‌کند که با گذشت زمان در مسیر سیستم سوخت رسوب می‌کند و به قطعاتی مانند سیستم انژکتور آسیب جدی وارد خواهد کرد.
مشکلات استفاده از بنزین اکتان پایین در موتورسیکلت
اگر که در موتورسیکلت‌های مدرن با پیشرانه‌هایی که نسبت تراکم بالایی دارند از بنزین اکتان پایین استفاده شود، مشکلات زیادی را به دنبال خواهد داشت.
واضح‌ترین مشکل، هنگام بالا رفتن از سربالایی‌ها یا حرکت با دور موتور پایین یا دنده مرده است که صدایی شبیه برخورد آرام قاشق و چنگال به هم به گوش می‌رسد.
با رها کردن گاز، این صدا قطع می‌شود و با گاز دادن دوباره شروع خواهد شد.
این صدا درواقع صدای ناک زدن پیشرانه موتورسیکلت است.
علاوه بر این، لرزش موتور، خرابی قطعات سوخت‌رسانی و افزایش مصرف سوخت هم از دیگر مشکلات استفاده از بنزین اکتان پایین در موتورسیکلت‌های مدرن است.
افزایش اکتان بنزین با کمک پتروبایک
آسان‌ترین راه برای افزایش اکتان بنزین استفاده از مکمل سوخت است.
با این کار می‌توان عدد اکتان بنزین معمولی را به سطح بنزین سوپر رساند تا به پیشرانه موتورسیکلت آسیب وارد نشود.
به این نوع مکمل‌ها اکتان بوستر گفته می‌شود. با استفاده از این مکمل، بنزین در برابر اشتعال خودبه‌خود مقاوم خواهد شد.
همچنین مکمل نانو تکنولوژی PetroBike پتروتکس علاوه بر برطرف کردن مشکلاتی که به آنها اشاره شد، با قدرت بخشیدن به سیستم سوخت‌رسانی و افزایش عدد اکتان بنزین باعث عملکرد بهتر موتور و درنتیجه کاهش مصرف سوخت و افزایش قدرت و شتاب موتورسیکلت می‌شود.
این مکمل‌ها با کاهش ناک باعث بهبود عملکرد موتورسیکلت و درنتیجه افزایش طول عمر مفید آن می‌شوند.
این محلول با ایجاد لایه محافظ در حد نانو میکرون در مسیر سوخت‌رسانی و سیلندرها، از خوردگی و زنگ‌زدگی قطعات داخلی موتور جلوگیری کرده و باعث طولانی‌تر شدن عمر مفید موتورسیکلت و سایر قطعات آن می‌شود.
مزیت‌های مکمل بنزین موتورسیکلت پتروبایک
مزیت‌هایی که برای این مکمل در بالا برشمردیم را می‌توانیم در اینجا به‌صورت خلاصه بیان کنیم.
- افزایش اکتان بنزین و درنتیجه جلوگیری از ناک زدن در پیشرانه‌های ضریب تراکم بالا
- تمیز کردن و افزایش کیفیت بنزین
- بهبود کارکرد موتور
- کاهش آلایندگی تولیدی
- افزایش قدرت و عملکرد موتور
- کاهش مصرف سوخت
- پاک کردن رسوبات و ایجاد لایه محافظ در مسیر سوخت‌رسانی و سیلندرها
همه از مزیت‌های استفاده از مکمل بنزین در موتورسیکلت‌ها هستند.
چرا موتور به مکمل بنزین موتور سیکلت نیاز دارند؟
برای پاسخ دادن به این سؤال باید نوع موتورسیکلت و نسبت تراکم پیشرانه آن را در نظر گرفت.
انجین موتورسیکلت‌های امروزی نیاز به سوخت با اکتان بالا دارند و در کنار آنها در موتورسیکلت‌های اسپرت، گران‌قیمت و قدرتمند استفاده از مکمل بنزین کاملاً ضروری خواهد بود زیرا همان‌طور که اشاره شد، بنزین بی‌کیفیت آسیب‌های زیادی به پیشرانه این موتورسیکلت‌ها وارد می‌کند و می‌تواند هزینه‌های سنگینی روی دست مالک بگذارد.