اگر سیستم خنک‌کننده موتور خودرو درست کار کند و ایرادی نداشته باشد، دمای آب در حد مناسب حفظ خواهد شد و مشکلی به وجود نخواهد آمد اما گاهی به دلایلی مثل خرابی فن خنک‌کننده، گرفتگی رادیاتور و…، آب داخل سیستم بیش‌ازحد داغ شده و موتور اصطلاحاً جوش می‌آورد. بسیاری از رانندگان اما شاید ندانند هنگام جوش آوردن خودرو باید چکار کنند که در این صورت ممکن است هم به خودرو و هم به خودشان آسیب بزنند. به همین دلیل، قصد داریم در ادامه ببینیم زمانی که خودرو جوش آورد باید چکار کنیم.
چرا خودرو جوش می‌آورد؟
پیش از اینکه سراغ اصل مطلب برویم، بهتر است ابتدا با دلایل جوش آوردن خودرو آشنا شویم. این اتفاق می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از نشتی سیستم خنک‌کننده که باعث کاهش میزان مایع خنک‌کننده می‌شود، گرفتگی رادیاتور و سیستم خنک‌کننده که مانع از جریان آب رادیاتور می‌شود، خرابی واتر پمپ که باعث توقف جریان گردش آب می‌شود، خرابی فن رادیاتور و خرابی ترموستات.
بایدها و نبایدها در زمان جوش آوردن خودرو
1- متوقف کردن خودرو
زمانی که موتور جوش می‌آورد، در اولین فرصت خودرو را متوقف کنید زیرا رانندگی و به‌تبع آن گاز دادن، تحرک پیستون در سیلندر را افزایش می‌دهد و این کار باعث افزایش دمای موتور می‌شود. همچنین دنده‌های سنگین فشار بیشتری به موتور می‌آورند و نباید تصور کرد که حرکت با سرعت پایین هنگام جوش آوردن برای خودرو ضرری ندارد؛ بنابراین، بهتر است دنده را خلاص کرده و خودرو را در مکان مناسبی متوقف کنید.
2- خاموش نکردن خودرو
هرچند هنگام جوش آوردن موتور باید خودرو را متوقف کرد اما این معنای خاموش کردن موتور نیست زیرا این کار به پیشرانه آسیب خواهد زد. با خاموش کردن ماشین، گردش آب در موتور و سیستم خنک‌کننده متوقف می‌شود و این کار روند خنک شدن موتور را به تأخیر می‌اندازد. علاوه بر این، خاموش کردن موتور در این حالت که توقف حرکت پیستون‌ها را در دمای بالا به همراه دارد، می‌تواند باعث چسبیدن رینگ به دیواره سیلندر و به اصلاح جام کردن موتور شود. این اتفاق علاوه بر اینکه خودرو را از کار می‌اندازد و شما را در جاده می‌گذارد، خسارات سنگین مالی را هم به دنبال خواهد داشت.
3- ریختن آب روی رادیاتور
در صورت جوش آوردن خودرو، با دقت مقداری آب خنک روی رادیاتور بریزید. با این کار، دمای رادیاتور کمتر شده و آب و مایع ضد یخ و ضد جوش در حال گردش خنک‌تر می‌شود.
4- نریختن آب روی موتور
هرچند ریختن آب روی رادیاتور می‌توانند کمک‌کننده باشد اما هرگز نباید روی خود پیشرانه آب بریزید زیرا این کار می‌تواند صدماتی جدی به موتور وارد کند. چدن استفاده‌شده در پوسته موتور بسیار حساس و شکننده است و تغییر ناگهانی دما و انبساط و انقباض پوسته، باعث ترک خوردن آن می‌شود. همچنین اختلاف حرارت بیرون و داخل موتور خطر ترک خوردن را افزایش می‌دهد.
5- خاموش کردن کولر
کولر خودرو فشار مضاعفی به پیشرانه وارد می‌کند و دمای آن را بالا می‌برد؛ بنابراین، زمانی که خودرو جوش آورده است، در صورت روشن بودن کولر، آن را خاموش کنید تا بار و فشار روی موتور کمتر شود. البته برخی به‌منظور افزایش سرعت فن رادیاتور، هنگام جوش آوردن اقدام به روشن کردن کولر می‌کنند اما در بسیاری از خودروهای امروزی در زمان جوش آوردن ماشین، فن ثانویه به‌طور خودکار روشن می‌شود یا فن اصلی روی دور تند قرار می‌گیرد و بنابراین نیازی به روشن کردن کولر نخواهد بود.
6- روشن کردن بخاری
استفاده از بخاری باعث می‌شود مقداری از حرارت موتور گرفته شود. با روشن کردن بخاری، فن سیستم تهویه حرارت آب داغ داخل لوله‌های سیستم بخاری را به کابین منتقل می‌کند. این یعنی مقداری از حرارت موتور از طریق سیستم بخاری و فن وارد کابین شده و دمای پیشرانه کمتر می‌شود. همچنین برخلاف کولر، بخاری فشار اضافی روی موتور وارد نمی‌کند.
7- باز نکردن درپوش رادیاتور
هنگام جوش آوردن خودرو، دمای مایع خنک‌کننده یا همان آب داغ سیستم بسیار بالا می‌رود و باز کردن درپوش رادیاتور، آب جوش و بخار متراکم داخل رادیاتور را آزاد می‌کند؛ بنابراین، باز کردن درپوش رادیاتور بسیار خطرناک خواهد بود و می‌تواند باعث سوختگی دستان و صورت شما شود. پس از جوش آوردن خودرو، با انجام اقداماتی که در بالا گفتیم، اجازه دهید موتور خنک‌تر شود. پس‌ازاینکه دما و آمپر آب خودرو کمی پایین‌تر آمد، می‌توانید بااحتیاط کامل سراغ باز کردن درپوش رادیاتور بروید. بدین منظور، پارچه بزرگی را روی درپوش رادیاتور بگذارید و آن را در جهت خلاف عقربه ساعت بچرخانید. معمولاً در این مرحله درپوش به‌طور کامل باز نمی‌شود و صرفاً فاصله‌ای بین درپوش و رادیاتور ایجاد می‌شود. این فاصله، فضای امنی برای خروج آب جوش از رادیاتور است. این یعنی بخار و آب داغ داخل رادیاتور با زاویه‌ای مناسب و رو به پایین، بدون اینکه دست و صورت شما را تهدید کند خارج می‌شود. پس از خارج شدن کامل بخار و آب داغ، حالا بااحتیاط درپوش را به‌طور کامل باز کنید و اگر سطح آب داخل رادیاتور کم شده آن را پر کنید.