وقتی صحبت از مکمل سوخت می‌شود، همه ما به یاد مکمل بنزین می‌افتیم که عمدتاً برای افزایش اکتان استفاده می‌شوند اما سوخت گازوئیل هم به مکمل‌های خاص خود نیاز دارد. در ادامه با انواع مکمل‌های گازوئیل آشنا خواهیم شد اما ابتدا بهتر است با خود سوخت گازوئیل و عدد ستان آشنا شویم.
سوخت گازوئیل یا دیزل
گازوئیل هم مثل بنزین از پالایش نفت خام در برج تقطیر به دست می‌آید ولی با توجه به بالاتر بودن نقطه‌جوش گازوئیل نسبت به بنزین، فرآیند تقطیر آن در طبقات پایین‌تر انجام می‌شود و زودتر به مایع تبدیل می‌شود. گازوئیل عمدتاً از سه گروه پارافینیک، نفتنیک و آروماتیک تشکیل شده و حداقل نقطه اشتعال آن ۵۴ درجهٔ سانتی‌گراد است.
کیفیت سوخت دیزل که در موتورهای دیزلی یا در دیزل ژنراتورها به کار می‌رود تأثیر بسیار زیادی بر خرابی‌ها و کیفیت کار دستگاه‌ها خواهد گذاشت. هرچند در کشورهای اروپایی از پیشرانه‌های گازوئیلی یا همان دیزلی در خودروهای سواری هم استفاده می‌شود اما در کشورمان این پیشرانه‌ها را صرفاً در وسایل نقلیهٔ سنگین و کاری می‌بینیم.
عدد ستان چیست؟
عدد ستان معیار اندازه‌گیری برای نشان دادن زمان تأخیر احتراق سوخت در موتورهای دیزل است. این عدد زمان تأخیر میان شروع پاشش سوخت به داخل محفظه احتراق و شروع احتراق سوخت را نشان می‌دهد. در طول این زمان، سوخت جمع می‌شود و سپس محترق خواهد شد. هر چه زمان تأخیر کمتر باشد احتراق یکنواخت‌تر خواهد بود. حداقل عدد ستان برای گازوئیل باید ۵۰ باشد. اگر عدد ستان گازوئیل زیر 50 باشد، تأخیر بیشتری در احتراق خواهد داشت و برای تکمیل فرایند احتراق به زمان بیشتری نیاز دارد.
انواع مکمل سوخت گازوئیل
مکمل سوخت گازوئیل هم همانند مکمل بنزین برای مصارف مختلف ساخته می‌شود بنابراین در چند نوع زیر تولید می‌شوند که در ادامه هر کدام را شرح خواهیم داد»
- مکمل گازوئیل برای افزایش ستان
- مکمل ضدیخ گازوئیل
- مکمل گازوئیل برای شستشو
- مکمل برای کاهش آلایندگی
1- مکمل گازوئیل برای افزایش ستان
مثل بنزین، متداول‌ترین مکملی که برای سوخت گازوئیل استفاده می‌شود مکمل افزایش عدد ستان است. همان‌طور که اشاره شد، عدد ستان در گازوئیل بسیار اهمیت دارد و درواقع معیار کیفیت این سوخت محسوب می‌شود. هرچه عدد ستان بالاتر باشد، احتراق بهتر و زودتر صورت خواهد گرفت و تأخیر بین پاشش سوخت تا احتراق کمتر می‌شود. با استفاده از این نوع مکمل سوخت گازوئیل، می‌توان عدد ستان گازوئیل را افزایش داد که باعث بهبود احتراق و کارکرد موتور می‌شود.
2- مکمل ضدیخ گازوئیل
یکی از مشکلات گازوئیل، دمای انجماد بالای آن است. این سوخت در دمای منفی 8 درجه سانتی‌گراد به انجماد می‌رسد و به همین دلیل در آب‌وهوای سرد مشکل‌ساز خواهد بود. در هوای سرد، گازوئیل حالت ژله‌ای به خود می‌گیرد و این باعث انسداد فیلتر سوخت و اختلال در عملکرد پیشرانه می‌شود.
اگر هوا سردتر باشد از منفی 8 درجه فراتر رود نیز این سوخت یخ خواهد زد. ازاین‌رو، باید در خودروهای دیزلی یا گازوئیلی از مکمل ضدیخ زدگی استفاده کرد تا از ژله‌ای شدن یا یخ زدن گازوئیل در هوای سرد جلوگیری کند. این نوع مکمل می‌تواند دمای انجماد گازوئیل را تا منفی 30 درجه کاهش دهد.
3- مکمل گازوئیل برای شستشو
در گازوئیل مقداری گوگرد وجود دارد اما اگر این گوگرد بیش‌ازحد باشد، باعث خوردگی اجزای مدار سوخت‌رسانی، رینگ و پیستون‌ها می‌گردد و موتور دیزلی را زودتر مستهلک خواهد کرد. با استفاده از مکمل‌های تمیزکننده یا شوینده، می‌توان جلوی این اتفاق را گرفت.
مکمل گازوئیل شستشو دهنده، پمپ انژکتور و انژکتور را تمیز می‌کند و تمامی رسوب‌های ناشی از خوردگی را حل کرده و از بین می‌برد. با استفاده از مکمل شوینده، موتور احتراق بهتری خواهد داشت. این مکمل همچنین از سیستم سوخت در برابر خوردگی محافظت می‌کند و پاک‌کننده و محافظ مخزن سوخت خواهد بود.
4- مکمل برای کاهش آلایندگی
زمانی که گوگرد موجود در سوخت گازوئیل بیش‌ازحد باشد، علاوه بر خوردگی قطعات موتور، باعث افزایش آلایندگی هم می‌شود زیرا وجود گوگرد زیاد در گازوئیل، اکسیدهای گوگرد خروجی از اگزوز موتور را هم افزایش می‌دهد که بسیار خطرناک بوده و باعث بیماری‌هایی ازجمله سرطان ریه می‌شود. با استفاده از مکمل سوخت علاوه بر بالابردن کیفیت احتراق، میزان هیدروکربن‌های نسوخته نیز کاهش پیدا می‌کند.