سنسور دریچه گاز و نقش آن در خودرو

در خودرو سنسورهای مختلفی وجود دارد که هرکدام وظیفه خاصی دارند و خرابی آن‌ها باعث اشکال در عملکرد خودرو و یا حتی مختل شدن آن می‌شود. یکی از این سنسورها، سنسور دریچه گاز است که در ادامه به بررسی وظایف و علائم خرابی آن خواهیم پرداخت.

دریچه گاز چیست؟

پیش از آنکه به سنسور دریچه گاز بپردازیم، بهتر است ابتدا با خود دریچه گاز آشنا شویم. دریچه گاز وظیفه دارد میزان هوای ورودی به مجرای مکش و درنهایت به داخل سیلندرها را تنظیم کند. وقتی پدال گاز را فشار می‌دهید، دریچه گاز باز می‌شود تا هوای بیشتری به سیلندرها برسد. هم‌زمان با این اتفاق، تزریق سوخت هم افزایش می‌یابد تا قدرت بیشتری تولید شود. دریچه گاز از اجزای مختلفی تشکیل شده که سنسور دریچه گاز یکی از مهم‌ترین آن‌ها است. این سنسور نقشی حیاتی در کارکرد درست موتور دارد و در صورت خرابی، می‌تواند مشکلات مختلفی را در پیشرانه خودرو ایجاد کند.

سنسور دریچه گاز چیست؟

سنسور دریچه گاز که روی دریچه گاز و نزدیک استپر نصب می‌شود، وظیفه دارد میزان بازشدگی پولکی دریچه گاز و مقدار هوای ورودی به مجاری مکش را کنترل و به ECU گزارش کند. سپس ECU خودرو با توجه به اطلاعات دریافتی از سنسور دریچه گاز، میزان سوخت تزریقی به پیشرانه را تنظیم می‌کند؛ به‌عبارت‌دیگر، وقتی پدال گاز را فشار می‌دهید، سنسور دریچه گاز میزان باز شدن پولکی را تشخیص داده و به ECU گزارش می‌دهد تا بر اساس آن، میزان پاشش سوخت انژکتورها تنظیم شود.

انواع سنسور دریچه گاز

در خودروهای داخلی معمولاً سنسورهای دریچه گاز به دو دسته ساژم و زیمنس تقسیم می‌شود که این سنسورها از لحاظ ساختار داخلی باهم تفاوت‌هایی دارند. به‌منظور خرید سنسور دریچه گاز جدید برای خودروی خود نیز باید نوع ECU خودرو توجه کنید زیرا خودروهایی که ECU ساژم دارند، به سنسور ساژم و خودروهایی که به ECU زیمنس مجهز هستند به سنسور زیمنس نیاز دارند.

شیوه کار سنسور دریچه گاز

سنسور دریچه گاز از سه پین مختلف به نام‌های پین مثبت 5 ولت، پین سیگنال و پین اتصال منفی تشکیل شده است. هنگامی‌که راننده سوئیچ ماشین را باز می‌کند، فعالیت سنسور دریچه گاز آغاز می‌شود. در این زمان، اطلاعاتی از پین مثبت 5 ولت و پین اتصال منفی برای سنسور ارسال می‌شود. سپس با روشن شدن خودرو، مقاومت متغیر سنسور، مقدار باز شدن دریچه گاز توسط پولکی را به ولتاژ تبدیل می‌کند. این ولتاژ توسط پین سیگنال به ECU فرستاده می‌شود. بدین ترتیب، وقتی راننده پدال گاز را فشار دهد، ولتاژ و زاویه سنسور تغییر می‌کند و ECU با استفاده از این اطلاعات و همین‌طور مقدار هوای ورودی به منیفولد که توسط سنسور مپ نیز اندازه‌گیری می‌شود، میزان پاشش سوخت در موتور را تنظیم می‌کند.

علائم خرابی سنسور دریچه گاز

درصورتی‌که سنسور دریچه گاز مشکل پیدا کند یا خراب شود، خودرو علائمی از خود نشان می‌دهد که عبارت‌اند از:

افزایش دور موتور در حالت درجا یا سلو

یکی از متداول‌ترین علائم خرابی سنسور دریچه گاز جز خرابی سنسور دور موتور، گاز خوردن خودبه‌خودی خودرو در حالت درجا است. البته این مشکل می‌تواند به دلیل خرابی یا کثیفی استپر موتور هم ایجاد شود و بنابراین، ابتدا باید دلیل اصلی گاز خوردن بی‌دلیل خودرو را پیدا کنید.

کپ کردن خودرو در دور 2,500 تا 3,000 rpm

یکی دیگر از نشانه خرابی سنسور دریچه گاز، کپ کردن ماشین در دور موتورهای 2,500 تا 3 هزار rpm است. این مشکل به دلیل درست گاز نخوردن خودرو و خفه کردن آن ایجاد میشود.

کات‌آف زودهنگام موتور

زمانی که دور موتور خودرو به محدوده قرمز یا ردلاین می‌رسد، ECU با قطع کردن پاشش سوخت، جلوی گاز خوردن بیشتر موتور را می‌گیرد تا از آسیب دیدن آن جلوگیری شود. اگر سنسور دریچه گاز خراب شده باشد، مخلوط سوخت و هوا در موتور به هم می‌ریزد و ممکن است موتور زودتر از حالت عادی کات‌آف کند.

تأخیر در گاز خوردن خودرو

گاهی اوقات خرابی سنسور دریچه گاز باعث می‌شود ولتاژی کمتر از حد استاندارد داشته باشد که این منجر به ایجاد تأخیر چند ثانیه‌ای در گاز خوردن ماشین می‌شود زیرا باید ولتاژ به حد استاندارد برسد تا خودرو شرایط مناسب گاز خوردن را داشته باشد.

تأخیر در پایین آمدن گاز خودرو

اگر بعد از رها کردن پدال گاز، دور موتور با تأخیر به حالت نرمال برگردد، ایراد از سنسور دریچه گاز است. در چنین شرایطی سنسور حالت فنری بودن خود را از دست داده است و چند ثانیه‌ای طول خواهد کشید تا به حالت اولیه بازگردد.

افزایش مصرف سوخت

وقتی سنسور دریچه گاز خراب شود، اطلاعات نادرستی به ECU ارسال می‌کند و درنتیجه، تنظیم پاشش سوخت انژکتورها به هم می‌خورد که این منجر به افزایش مصرف سوخت خواهد شد.

خاموش شدن خودرو هنگام سرد بودن

اگر زمانی که خودرو سرد است مثل اول صبح، وقتی پدال گاز را فشار می‌دهید خودرو خاموش می‌شود، به‌احتمال‌زیاد سنسور دریچه گاز مشکل پیدا کرده است.

دلایل خرابی سنسور دریچه گاز

سنسور دریچه گاز به دلایل مختلفی می‌تواند خراب شود که در ادامه بررسی خواهیم کرد:

نقص در ECU خودرو

اگر ECU خودرو نقص داشته باشد، می‌تواند به قطعات مختلف آسیب وارد کند که یکی از این قطعات، سنسور دریچه گاز است. مشکل ECU حتی می‌تواند باعث سوختن سنسور دریچه گاز شود.

نوسان برق و اتصالی در سیم‌کشی خودرو

در صورت وجود نوسان برق و اتصالی در سیم‌کشی خودرو، اطلاعات به‌درستی به ECU منتقل نمی‌شود. در این صورت، ECU دستورات غلطی ارسال می‌کند که می‌تواند موجب سوختن برخی قطعات ازجمله سنسور دریچه گاز شود.

شستشوی داخل موتور

هنگام شستن موتور خودرو، آب می‌تواند به برخی قطعات رسیده و باعث اتصالی شود. یکی از این قطعات، سنسور دریچه گاز است که در صورت خیس شدن خراب خواهد شد.

خرابی پولکی دریچه گاز

یکی از قطعات مهم در دریچه گاز خودرو، پولکی است که بروز ایرادی در آن می‌تواند باعث خرابی سنسور دریچه گاز شود.