تفاوت کیفیت بنزین تولید شده در زمستان و تابستان

بنزین به ظاهر یک ماده سوختی ساده است، اما در واقع ترکیبات آن در فصول مختلف سال به‌صورت قابل توجهی تغییر می‌کند تا با شرایط محیطی و دمایی هماهنگ باشد. این تغییرات نه تنها بر آسانی روشن شدن خودرو تأثیر می‌گذارند، بلکه کیفیت احتراق، مصرف سوخت، و سلامت موتور را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهند. بنزین زمستانی و تابستانی از نظر فشار بخار (Reid Vapor Pressure یا RVP)، محتوای انرژی و ترکیبات فرّار با هم تفاوت دارند. همچنین بنزین‌های معمولی به تنهایی دارای افزودنی‌های پاک‌کننده حداقلی هستند که نمی‌توانند از ایجاد رسوبات جلوگیری کنند. به همین دلیل مکمل‌های تخصصی مانند پتروگلد و پترو2در1 نقش مهمی در بهبود عملکرد موتور و پاکسازی سیستم سوخت دارند. در این مقاله ابتدا تفاوت‌های فنی بنزین زمستانی و تابستانی را بررسی می‌کنیم و سپس به اهمیت استفاده از مکمل سوخت پتروتکس اشاره خواهیم کرد.

بنزین زمستانی برای شرایط سرد و دارای فشار بخار بالاتر است تا خودرو راحت‌تر روشن شود، اما از نظر انرژی در هر لیتر ضعیف‌تر است و ممکن است باعث افزایش مصرف سوخت شود. در مقابل، بنزین تابستانی با فشار بخار پایین‌تر، مقاوم‌تر به تبخیر است و انرژی بالاتری دارد که برای دمای بالای هوا و راندمان بهتر موتور مناسب است. در کنار این تفاوت‌ها، تجمع رسوبات کربنی در سیستم سوخت‌رسانی یکی از چالش‌های مهم موتور خودروست که باعث افت عملکرد می‌شود. استفاده از مکمل‌های استاندارد و باکیفیت مانند پتروگلد و پترو2در1 می‌تواند این مشکلات را رفع کند و عملکرد بهینه موتور را در تمام فصول تضمین نماید.

تفاوت بنزین زمستانی و تابستانی از نظر فشار بخار (Reid Vapor Pressure – RVP)

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های بنزین زمستانی و تابستانی، فشار بخار آن‌هاست که به اختصار با RVP شناخته می‌شود. فشار بخار به معنای میزان تمایل بنزین برای تبخیر شدن است. در هوای سرد، برای آسان‌تر شدن استارت خودرو، نیاز است بنزین به سرعت تبخیر شود. به همین دلیل بنزین زمستانی فشار بخار بالاتری (تا حدود ۱۵ psi) دارد. این امر به این معنی است که سوخت راحت‌تر بخار شده و با هوا ترکیب می‌شود تا مخلوط قابل احتراق برای موتور ایجاد شود. اما این فشار بخار بالا باعث می‌شود که بنزین سریع‌تر تبخیر شود و در مخزن سوخت نیز تبخیر بیشتری رخ دهد که ممکن است به از دست رفتن سوخت منجر شود.

در مقابل، بنزین تابستانی با فشار بخار پایین‌تر (حدود ۹ psi یا کمتر) تولید می‌شود تا در دمای بالا تبخیر زیاد رخ ندهد و بخارهای ناخواسته سوخت در مخزن و خطوط سوخت کاهش یابد. این موضوع به جلوگیری از افزایش آلایندگی و پدیده بخار قفل (Vapor Lock) کمک می‌کند که می‌تواند در هوای گرم باعث اختلال در عملکرد موتور شود. بنابراین، تفاوت RVP به عنوان شاخص کلیدی کیفیت بنزین در فصول مختلف شناخته می‌شود که با توجه به شرایط دمایی، به بهبود عملکرد و کاهش مشکلات موتور کمک می‌کند.

تفاوت بنزین زمستانی و تابستانی از نظر محتوای انرژی و عملکرد موتور

بنزین زمستانی به دلیل استفاده از ترکیبات سبک‌تر مانند بوتان که به بالا رفتن RVP کمک می‌کنند، در هر لیتر نسبت به بنزین تابستانی محتوای انرژی کمتری دارد. این یعنی اگرچه در سرما موتور راحت‌تر استارت می‌خورد، اما ممکن است شتاب خودرو کاهش یافته و مصرف سوخت افزایش یابد. این موضوع به ویژه در مسیرهای طولانی یا رانندگی با بار سنگین بیشتر به چشم می‌آید. از سوی دیگر، بنزین تابستانی که از ترکیبات سنگین‌تر و با انرژی بالاتر تشکیل شده است، عملکرد بهتری در احتراق داشته و موجب افزایش توان و کاهش مصرف سوخت می‌شود.

این تفاوت انرژی معمولاً حدود ۱.۷٪ است، ولی این مقدار می‌تواند اثر قابل توجهی روی کارکرد خودرو داشته باشد. به خصوص در خودروهای جدیدتر و پرقدرت که نیاز به احتراق دقیق‌تر و عدد اکتان بالاتر دارند، این موضوع اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. در نتیجه، انتخاب بنزین مناسب فصل و توجه به کیفیت آن برای حفظ راندمان موتور و جلوگیری از آسیب‌های احتمالی اهمیت فراوانی دارد.

خطر رسوبات و اهمیت مکمل‌های سوخت

بنزین‌های معمول بازار تنها حاوی حداقل مقدار استاندارد مواد افزودنی پاک‌کننده هستند که نمی‌توانند به طور کامل از ایجاد رسوبات کربنی در انژکتورها، سوپاپ‌ها و محفظه احتراق جلوگیری کنند. تجمع این رسوبات باعث کاهش کارایی موتور، افزایش مصرف سوخت، و افزایش آلایندگی می‌شود. با گذشت زمان، این اثرات تجمعی باعث کاهش قدرت و راندمان موتور شده و حتی می‌تواند منجر به تعمیرات گران‌قیمت شود.

برای مقابله با این مشکل، استفاده از مکمل‌های سوخت تخصصی ضروری است. برند پتروتکس با تولید محصولات پتروگلد و پترو2در1 یا پتروکتان این نیاز را پاسخ می‌دهد. پتروگلد و پترو2در1 یک پاک‌کننده قوی سیستم سوخت است که رسوبات موجود را حذف کرده و از ایجاد رسوب جدید جلوگیری می‌کند. پترو2در1 به عنوان مکمل افزایش‌دهنده عدد اکتان، کیفیت احتراق را بهبود داده و از پدیده ناک (کوبش موتور) جلوگیری می‌کند. استفاده منظم از این مکمل‌ها باعث افزایش طول عمر موتور، بهبود مصرف سوخت و کاهش آلایندگی می‌شود.

جدول مقایسه بنزین تولید شده در فصل زمستان با تابستان

نکات کاربردی نگهداری خودرو در هر فصل

در زمستان، حتی استفاده از بهترین بنزین زمستانی هم ممکن است به تنهایی کافی نباشد. سلامت و عملکرد صحیح شمع‌ها، باتری و سیستم استارت در روشن شدن سریع و بدون نقص موتور بسیار مؤثر است. در صورتی که این قطعات در وضعیت نامناسب باشند، ممکن است استارت خودرو با تأخیر یا ناکام انجام شود و موتور دچار لرزش یا خام‌سوزی شود. همچنین در فصول سرد توصیه می‌شود از مکمل‌های سوخت استفاده شود تا کیفیت احتراق حفظ شده و رسوبات احتمالی کاهش یابد.

در تابستان، دمای بالا باعث افزایش فشار بخارات سوخت در مخزن می‌شود. اگر سیستم تهویه بخارات سوخت (EVAP) خراب یا مسدود باشد، فشار داخلی باک زیاد شده و ممکن است عملکرد سوخت‌رسانی دچار اختلال شود. بنابراین بررسی و سرویس دوره‌ای این سیستم برای حفظ عملکرد بهینه موتور ضروری است. همچنین مکمل‌های افزایش‌دهنده عدد اکتان مانند پترو2در1 باعث کاهش احتمال ناک موتور در دمای بالا می‌شوند.

نمونه‌های کاربردی از شرایط اقلیمی ایران

ایران با تنوع اقلیمی بالا، شرایط مختلفی برای استفاده از سوخت ارائه می‌دهد. در مناطق سردسیر مانند تبریز، ارومیه و همدان، بنزین زمستانی با RVP بالا باعث روشن شدن سریع خودرو و جلوگیری از آسیب موتور به دلیل استارت سخت می‌شود. در حالی که در مناطق گرم و خشک مانند بندرعباس و اهواز، استفاده از بنزین تابستانی برای کاهش تبخیر سوخت و حفظ راندمان موتور توصیه می‌شود. در هر دو حالت، مکمل‌های سوخت پتروتکس می‌توانند کارکرد خودرو را بهینه کنند و از بروز مشکلات ناشی از کیفیت پایین سوخت جلوگیری نمایند.

سوالات متداول

منابع

• The Difference Between Winter and Summer Blend Gas – AMSOIL Blog
• Reid Vapor Pressure (RVP) Definition and Impact
• Fuel Additives and Engine Performance