دلیل جا نرفتن دنده ماشین

یکی از مهم‌ترین قطعات در قوای محرکه خودرو، گیربکس است. این قطعه نیرو را از پیشرانه دریافت می‌کند و با نسبت‌های مختلف به چرخ‌ها می‌رساند؛ بنابراین، هرگونه مشکلی که برای گیربکس رخ دهد، مانع از حرکت خودرو خواهد شد. یکی از مشکلاتی که ممکن است گریبان گیر گیربکس شود، جا نرفتن دنده است. این مشکل می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد که در ادامه دلایل جا نرفتن دنده ماشین مرور می‌کنیم.

دلیل جا نرفتن دنده در گیربکس دستی

گیربکس خودروها در انواع دستی و اتوماتیک ساخته می‌شود که هرکدام دلایل خاصی برای جا نرفتن دنده دارند. در ادامه ابتدا به دلایل جا نرفتن دنده در گیربکس‌های دستی می‌پردازیم و بهتر است با علائم خرابی گیربکس دستی آشنا شوید.

درگیر نشدن کلاچ

یکی از اصلی‌ترین دلیل جا نرفتن دنده در گیربکس‌های دستی، درگیر نشدن کلاچ است. کلاچ یکی از قطعات مهم در گیربکس‌های دستی محسوب می‌شود که با جدا کردن موقت موتور از گیربکس، امکان تعویض دنده را فراهم می‌کند. حال اگر کلاچ وظیفه خود را به‌درستی انجام ندهد، دنده‌ها جا نمی‌رود. دلیل اصلی از کار افتادن کلاچ، فرسودگی دیسک و صفحه و یا رگلاژ نبودن سیم کلاچ است که جا نرفتن دنده را به دنبال خواهد داشت. برای تشخیص خرابی کلاچ، پدال کلاچ را تا انتها فشار داده و سعی کنید دنده را جا بزنید، اگر مشکل از مجموعه کلاچ باشد، حالتی شبیه به نیم کلاچ پیش می‌آید و اجازه جا رفتن دنده را نمی‌دهد.

مقاله مرتیط: علائم خرابی صفحه کلاچ

کاهش سطح واسکازین

مثل موتور، گیربکس هم برای کارکرد درست به روغن نیاز دارد که اصطلاحاً به آن واسکازین گفته می‌شود. این سیال، قطعات متحرک داخل گیربکس را روغن‌کاری می‌کند و اگر سطح واسکازین به هر دلیلی کاهش پیدا کرده باشد، گیربکس به‌درستی کار نخواهد کرد و دنده‌ها جا نمی‌رود. نشتی واسکازین و عدم تعویض به‌موقع می‌تواند از دلایل کاهش سطح واسکازین گیربکس باشد. همچنین واسکازین باید در زمان مناسب تعویض شود تا بتواند کارکرد درستی داشته باشد.

مقاله مرتبط: زمان تعویض روغن گیربکس دستی و اتومات یا واسکازین

خرابی دنده برنجی

در گیربکس‌های دستی از دنده برنجی یا سنکرون استفاده می‌شود تا در هنگام تعویض دنده، سرعت چرخش چرخ‌دنده‌ها همگام و امکان تعویض دنده فراهم شود؛ بنابراین، اگر دنده برنجی خراب شده یا به‌مرور زمان خورده شده باشد، دنده‌ها درست جا نمی‌رود. تنها راه‌حل برطرف کردن این مشکل، تعویض دنده برنجی‌ها است که به باز کردن کامل گیربکس نیاز دارد.

آسیب دیدن ماهک دنده

ماهک دنده وظیفه دارد دنده برنجی را در موقعیت صحیح حرکت دهد تا امکان تعویض دنده فراهم شود اما با گذشت زمان، این قطعه ممکن است فرسوده شود یا آسیب ببیند و درنتیجه باعث جا نرفتن دنده شود. همچنین ماهک دنده‌های بیرونی گیربکس‌های دستی نیز در صورت خرابی اجازه تعویض دنده را نخواهند داد و باعث جا نرفتن دنده می‌شوند. در این صورت، معمولاً اهرم تعویض دنده بسیار شل می‌شود و در جای خود به‌راحتی حرکت می‌کند.

دلیل جا نرفتن دنده در گیربکس اتوماتیک

پس‌ازاینکه با دلایل جا نرفتن دنده در گیربکس دستی آشنا شدیم، حالا به دلایل بروز این مشکل در گیربکس اتوماتیک می‌پردازیم. همچنین بهتر است با علائم خرابی گیربکس اتوماتیک آشنا شوید.

آسیب سلونوئید گیربکس

گیربکس‌های اتوماتیک به مجموعه‌ای از شیرهای برقی یا سلنوئید مجهز هستند. سلونوئید که به‌عنوان یک شیر الکترونیکی عمل می‌کند، سر راه عبور روغن هیدرولیک به داخل گیربکس قرار می‌گیرد و به‌موقع باز و بسته می‌شود تا فشار روغن بتواند در هنگام نیاز، دنده‌ها را تعویض کند. اگر سلونوئید گیربکس اتوماتیک خراب شود، دنده جا نمی‌رود و عملکرد گیربکس ممکن است با تقه همراه شود. همچنین اگر گیربکس اتوماتیک در دنده خاصی گیر کند، می‌تواند به دلیل خرابی سلونوئید باشد.

خرابی کلاچ

هرچند مشکل کلاچ بیشتر در گیربکس‌های دستی رخ می‌دهد ولی در گیربکس‌های اتوماتیک مجهز به مبدل گشتاور و همین‌طور گیربکس‌های دوکلاچه، ممکن است به دلیل خرابی توربین یا کلاچ، دنده‌ها به‌درستی جا نرود. همچنین معمولاً صفحه کلاچ‌های حلقوی داخل گیربکس اتوماتیک بعد از مدتی دچار خرابی و فرسودگی می‌شوند و نمی‌توانند وظیفه خود را به‌درستی انجام دهند.

خرابی سنسورها

کامپیوتر گیربکس اتوماتیک و ECU موتور اطلاعات لازم برای تعویض را از سنسورهایی مثل سنسور دور موتور، سنسور کیلومتر، موقعیت سنج دریچه گاز و… دریافت می‌کنند. اگر هرکدام از این سنسورها دچار مشکل شوند و اطلاعات غلط به گیربکس ارسال کنند، احتمال دارد تعویض دنده به‌درستی انجام نشود.

خرابی سلکتور

سلکتور گیربکس اتوماتیک حالت دسته دنده را بررسی کرده و به ECU ارسال می‌کند. به‌عنوان‌مثال، زمانی که دسته دنده در حالت درایو قرار گیرد، سلکتور این حالت را به ECU انتقال می‌دهد تا شرایط برای حرکت و تعویض دنده فراهم شود؛ بنابراین، اگر سلکتور خراب شود، گیربکس اتوماتیک عمل نمی‌کند و دنده‌ها جا نخواهد رفت.