سیستم ترمز ABS چیست؟
سیستم ترمز ABS (مخفف Anti-lock Braking System) یکی از مهم‌ترین فناوری‌های ایمنی در خودروهای مدرن است که از دهه ۱۹۷۰ توسعه یافت و از سال ۲۰۱۱ در اتحادیه اروپا اجباری شد. ABS با جلوگیری از قفل شدن چرخ‌ها هنگام ترمزگیری شدید، امکان هدایت و کنترل خودرو را حتی در جاده‌های لغزنده، بارانی یا برفی حفظ میکند. این سیستم از حسگرها، واحد کنترل الکترونیکی (ECU) و مدولاتورهای هیدرولیکی تشکیل شده و با سیستم‌های دیگری مثل کنترل پایداری (ESC) و کنترل کشش (TCS) ترکیب میشود تا ایمنی کلی خودرو را افزایش دهد.
شیوه کارکرد سیستم ترمز ضد قفل
ABS با نظارت مداوم بر سرعت چرخ‌ها از طریق حسگرهای سرعت عمل میکند. وقتی راننده ترمز شدید می‌گیرد، ECU سرعت چرخ‌ها را مقایسه میکند. اگر یکی از چرخ‌ها در حال قفل شدن باشد (یعنی سرعتش کمتر از سرعت خودرو شود)، سیستم فشار هیدرولیکی ترمز روی آن چرخ را کاهش می‌دهد تا چرخ آزاد شود و چسبندگی لاستیک حفظ گردد. این فرآیند در کسری از ثانیه (تا ۱۵ بار در ثانیه) تکرار میشود و باعث حس لرزش در پدال ترمز میشود. نتیجه، کاهش فاصله توقف و حفظ کنترل فرمان است، به‌ویژه در جاده‌های لغزنده که بدون ABS، خودرو ممکن است لیز بخورد یا منحرف شود.
مزایا و انواع سیستم ABS
مزایای ABS شامل کاهش تصادفات (تا ۳۰ درصد در برخی مطالعات)، بهبود پایداری در ترمزگیری اضطراری و سازگاری با شرایط مختلف آب‌وهوایی است. این سیستم جان‌ها را نجات می‌دهد، زیرا راننده می‌تواند همزمان ترمز کند و مانور دهد. انواع ABS بر اساس تعداد کانال‌ها (مسیرهای کنترل ترمز) تقسیم می‌شوند. و شامل تک کاناله، دو کاناله (یک کانال مجزا برای محورهای جلو و عقب) سه کاناله (دو کانال مجزا برای هرکدام از چرخ‌های جلو و یک کانال برای محور عقب) و چهار کاناله (هر چرخ یک کانال مجزا) میشود. پیشرفته‌ترین نسخه سیستم ترمز ABS چهار کاناله است که بهترین کنترل را فراهم میکند. با وجود مزایا، ABS در جاده‌های خیلی نرم مثل شن یا برف عمیق ممکن است فاصله توقف را کمی افزایش دهد، زیرا قفل شدن چرخ‌ها در چنین شرایطی می‌تواند کمک کند. همچنین، سیستم نیاز به نگهداری حسگرها دارد تا عملکردش حفظ شود.
مقایسه انواع سیستم ترمز ضد قفل ABS
| نوع ABS | تعداد کانال‌ها | ویژگی‌ها | مزایا/معایب |
| تک‌کاناله | ۱ کانال (عقب) | کنترل مشترک چرخ‌های عقب، ساده‌ترین. | ارزان، اما کنترل کم در جلو؛ مناسب خودروهای قدیمی، اما با ایمنی کمتر |
| دوکاناله | ۲ کانال (عقب جدا) | کنترل مستقل چرخ‌های عقب، حسگرهای بیشتر. | بهتر از تک‌کاناله، اما جلو بدون کنترل مستقل؛ مناسب خودروهای اقتصادی. |
| سه‌کاناله | ۳ کانال (عقب مشترک، جلو جدا) | کنترل مستقل جلو، مشترک عقب. | تعادل خوب، ایمنی بالاتر؛ معایب کمتر، اما در عقب ممکن است عدم تعادل ایجاد شود. |
| چهارکاناله | ۴ کانال (هر چرخ مستقل) | کنترل کامل هر چرخ، پیشرفته‌ترین. | حداکثر ایمنی و کنترل، کاهش تصادفات؛ گران‌تر، اما استاندارد در خودروهای مدرن. |
