آشنایی با موتور شاهین و روش‌های ارزان تقویت موتور شاهین
بازار خودروی کشورمان بسیار محدود است و اکثر مردم امکان انتخاب از بین صرفاً چند گزینه اندک داخلی را دارند. به همین دلیل، خیلی‌ها و خصوصاً جوان‌ها، به دلیل عدم امکان دسترسی به خودروهای اسپرت و قدرتمند، به دنبال راه‌هایی برای افزایش شتاب همین خودروهای داخلی هستند. در همین حال، خودروسازان داخلی هم چند سالی است به این موضوع توجه کرده و خودروهای توربوشارژ را به بازار فرستاده‌اند که قدرت بیشتری دارند. یکی از این خودروهای توربو شاهین است که چند سالی است در بازار کشورمان حضور دارد اما موتور توربوشارژ این خودرو آن چیزی نیست که در خودروهای جدید و مدرن امروزی می‌بینیم. در ادامه بیشتر با شاهین و راه‌های افزایش شتاب آن آشنا خواهیم شد.
راهنمای محتوایی این مقاله
پیشرانه سایپا شاهین
همانطور که قبلا در مورد افزایش شتاب پراید صحبت کردیم اینبار به سراغ شاهین ازز سایپا رفتیم تا راه های افزایش شتاب ساهین را بررسی کنیم. سایپا پس‌ازآنکه به دلیل تحریم‌ها نتوانست از پیشرانه برلیانس در شاهین استفاده کند و ایران‌خودرو هم حاضر نشد موتور EF7 را در اختیار آن قرار دهد، راه چاره را در توسل به همان موتور M15 خانواده تیبا دید اما ازآنجایی‌که این پیشرانه قدرت و گشتاور پایینی دارد، از توربوشارژر استفاده شد تا خروجی موتور افزایش یابد و برای استفاده در خودروی بزرگ‌تر و سنگین‌تر شاهین مناسب‌تر باشد. بااین‌حال، ازآنجایی‌که این موتور قدیمی و هشت سوپاپ است، بازدهی پایینی دارد و حتی با وجود توربوشارژر هم تنها 110 اسب بخار قدرت تولید میکند که هم‌اندازه موتورهای 1.5 لیتری تنفس طبیعی مدرن جهان است. البته پیشرانه شاهین گشتاور قابل‌توجه 178 نیوتن متری تولید میکند که این یکی از مزیت‌های توربوشارژر محسوب می‌شود.
موتورهای توربو معمولاً نسبت تراکم پایین‌تری در قیاس با نمونه‌های تنفس طبیعی دارند زیرا در این موتورها بخشی از تراکم از طریق توربوشارژر در بیرون از محیط سیلندر صورت می‌گیرد و اگر نسبت تراکم کاهش داده نشود، باعث احتراق زودرس یا همان ناک زدن خواهد شد. البته ازآنجایی‌که موتور M15 تیبا در نسخه تنفس طبیعی به‌خودی‌خود نسبت تراکم پایین 9.7 دارد، در موتور توربوشارژ شاهین خیلی این رقم کاهش پیدا نکرده و 9.5 اعلام شده است. البته این نسبت تراکم در بین موتورهای توربو رقم نسبتاً بالایی محسوب می‌شود و برای مقایسه، نسبت تراکم موتور EF7 توربوشارژ ایران‌خودرو 9.1 است.
مکمل بنزین، مؤثرترین راه افزایش شتاب شاهین
یکی از مؤثرترین راه‌ها برای افزایش شتاب خودروهای توربوشارژی مثل شاهین، استفاده از اکتان بوستر است. هرچند موتور توربوشارژ این خودرو تکنولوژی قدیمی و بازدهی پایینی دارد اما ازآنجایی‌که در قیاس با دیگر موتورهای توربو نسبت تراکم بالایی دارد، با بنزین اکتان بالا بسیار بهتر کار خواهد کرد و حداکثر خروجی خود را ارائه میکند. این در حالی است که بنزین عرضه‌شده در کشورمان اکتان پایینی دارد و می‌تواند همین بازدهی پایین موتور شاهین را بازهم کمتر کند. در این صورت، شاهین با وزنی نزدیک به 1300 کیلوگرم، به خودرویی تنبل و کند تبدیل خواهد شد. با استفاده از مکمل بنزین اما می‌توان عدد اکتان را افزایش داد. با این کار، احتراق در پیشرانه بهتر صورت می‌گیرد و موتور با ارائه حداکثر کارایی خود، شتاب بهتری را فراهم میکند. هرچه عدد اکتان بالاتر باشد، بنزین کیفیت بهتری خواهد داشت و موتور توربو بهتر کار خواهند کرد؛ بنابراین، استفاده از مکمل بنزین باکیفیت و استاندارد می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی روی افزایش شتاب خودرو داشته باشد.
راه‌های افزایش شتاب شاهین
علاوه بر مکمل بنزین که اصلی‌ترین و مؤثرترین راه افزایش شتاب خودروهای توربوشارژی مثل شاهین محسوب می‌شود، با انجام اقدامات دیگری هم می‌توان شتاب این خودرو را بهبود بخشید که در ادامه مرور خواهیم کرد.
ریمپ ECU
در حال حاضر، اصلی‌ترین و شاید تنها راه برای تقویت موتور و بهبود قابل‌توجه شتاب شاهین، ریمپ ECU است. ریمپ تنظیماتی نرم‌افزاری است که به‌جای نرم‌افزار اصلی کامپیوتر خودرو یا همان ECU قرار می‌گیرد. ریمپ، موتور خودرو را برای رسیدن به حداکثر راندمان آماده میکند. ریمپ ECU به‌طور کامل موتور خودرو را تحت کنترل دارد و وقتی ریمپ جایگزین آن شود تأثیرات چشمگیر و محسوسی در شتاب، مصرف سوخت و… ایجاد خواهد شد.
ازآنجایی‌که موتور شاهین در حالت استاندارد از مشکلات عدیده‌ای مثل تأخیر در شروع حرکت خصوصاً هنگام استفاده از کولر، مصرف سوخت بالا، تأخیر توربو و تنظیم نبودن نسبت سوخت و هوا رنج می‌برد، با ریمپ می‌توان شرایط موتور را بهتر کرد و شتاب و کشش را افزایش داد. با ریمپ تأخیر توربو در دورهای پایین و تأخیر گاز در آغاز حرکت از بین خواهد رفت و مصرف سوخت کمتر خواهد شد. با ریمپ موتور شاهین می‌توان شتاب صفرتاصد را تا حدود دو ثانیه بهبود بخشید.
روغن موتور باکیفیت
روغن در پیشرانه خودرو علاوه بر روان کردن کارکرد قطعات، نقش خنک‌کنندگی هم دارد و اگر از روغن موتور بی‌کیفیت استفاده شود، حرکت پیستون داخل سیلندر گرمای زیادی ایجاد میکند و همین مسئله موجب می‌شود سوخت داخل سیلندر زودتر از جرقه‌زنی شمع‌ها محترق شده و موتور دچار اشکال شود. این موضوع در موتورهای توربو اهمیتی دوچندان دارد زیرا این پیشرانه‌ها تحت‌فشار بیشتری کار می‌کنند و به روغن باکیفیت نیاز دارند؛ بنابراین برای افزایش شتاب شاهین باید روغن موتور مرغوبی انتخاب کنید. همچنین زمان تعویض روغن موتور هم بسیار مهم است و اگر در زمان مناسب تعویض نشود خاصیت خود را از دست می‌دهد. البته باید بهترین زمان تعویض روغن موتور خود را هم بدانید.
مقاله مرتبط: بهترین زمان تعویض فیلتر هوا
تعویض فیلتر هوا
فیلتر هوا مجرای تنفس موتور است. این فیلتر باید تمیز و به دور از آلودگی باشد. پس از مدتی استفاده، منافذ این فیلتر با ذرات گردوغبار و آلودگی‌های دیگر دچار گرفتگی می‌شود. در این صورت، هوای کمتری وارد محفظه احتراق شده و شتاب خودرو پایین می‌آید؛ بنابراین تعویض به‌موقع فیلتر هوای شاهین می‌تواند نقش مؤثری در افزایش شتاب خودرو داشته باشد.
شستشوی انژکتور
ناخالصی‌هایی که در بنزین وجود دارد به‌مرورزمان در دهانه انژکتور رسوب میکند و درنتیجه سوختی کمتر از آنچه باید وارد سیلندرها می‌شود. بدین ترتیب احتراق نامناسب صورت می‌گیرد و شتاب خودرو کاهش پیدا میکند؛ بنابراین هر چند وقت یک‌بار باید اقدام به شستشو انژکتورها با کمک انژکتور شور کرد. یکی از راه‌های ساده و کم‌هزینه برای این کار استفاده از مکمل‌های انژکتور شور است که در باک ریخته شده و پس از مخلوط شدن با بنزین، رسوبات انژکتورها را پاک میکند.
تعویض به‌موقع صافی بنزین
در مسیر باک خودرو تا پمپ بنزین یک صافی تعبیه شده است که اگر ناخالصی در سوخت وجود داشت، وارد پمپ و موتور خودرو نشود؛ اما صافی بنزین به‌مرور کارایی خود را از دست می‌دهد و منافذ آن بسته می‌شود. درنتیجه پمپ بنزین نمی‌تواند به‌درستی عمل کند و سوخت کافی را به انژکتورها بفرستد. یکی از روش‌های افزایش شتاب خودرو، تعویض به‌موقع صافی بنزین است. علت خرابی پمپ بنزین نیز ممکن است همین موضوع باشد و بهترین زمان تعویض صافی بنزین به این موضوع کمک شایانی میکند.